Brief van bisschop Jan van Arkel waarin hij Vollenhove stadrecht verleent (12 juli 1354)

Bevestiging van de stadsrechten in 1456Wi, Johan bi der ghenade Goeds bisscop t' Utrecht, doen te weten alle dien ghenen die desen brief zullen zien of hoeren lesen, dat wi om orbaer onser kercken ende onses ghestichts van Utrecht ende om trouwen dyenst die onse ghoede lude die woenaftich sijn voer onsen huze tot Vollenho, dat geheiten is Opten Camp, onsen voervaderen bisscoppe t' Utrecht eermaels ghedaen hebben ende noch daghelix doen, so hebben wi hem ghegheven voer ons ende voer onsen nacomelinghen, bisscoppe t' Utrecht, een stafrecht, ewelic durende alse anders onse stede hebben die in onsen lande van Zallant gheleghen sijn, binnen alzulken paelen als wi hem bewisen zullen:
Ende onse borghere die binnen dier stat woenaftich sijn, zullen jaerlix op Sunte Petersdach ad Cathedram bi raede ende goetdunken onses schouten van Vollenho, zoeven scheperve kyesen, ende die zullen wi of onse schout voerseit van onserweghen eeden in allen zulken manieren als wi onse scepenen van Utrecht te eeden pleghen.
Ende die schepene zullen mede zweren dat si onsen schoute, onse boeden ende onse heerlicheyt helpen zullen ende voerstaen tieghen alle dieghene die hoere borghere niet en sijn ende tieghen die heerlicheit niet te doen.
Ende desen zelven eet zullen alle die borgheren zweren wanneer die here enen nuwen schoute zett tot Vollenho, ende desghelijx zal een nuwe borgher doen als hi ontfanghen wart.
Ende die schoute zal hem weder zekeren bi den eede die hi zinen heren ghezworen heeft, dat hi die borgheren niet veronrechten en zal, noch laten veronrechten waer hij 't keren mach.
Ende onse schout tot Vollenho, wie dat si indertijt, die sal mit desen voerseiden scepenen yegheliken manne recht doen.
Ende waer 't zake dat die schout van Vollenho op Sunte Petersdach ad Cathedram voerscreven of binnen zes weken daerna van ons oft van onser nacomelingheweghen niet daerover weten en woude daer si scepene koeren, so mochten si t' endes den zes weken zelven scepene kiesen van hoeren borgheren die tieghen die heerlicheit onverbroeken waren, ende die zoude onse schout van Vollenho of die bisscop van Utrecht eeden oft hi in Zallant waer; ende waer die bisscop binnen Zallant niet ende en woude die schout van Vollenho die scepene niet eeden, so souden die oude scepene die nuwe eeden in allen manieren als voerscreven is.
Oec so zullen die oude scepene allet ijt in hoerre macht bliven tot dier tijt toe die nuwe scepene gheëdet sijn.
Ende wat koer, wilkoer ende asijs die scout ende die scepene eendrachtelike um onsenweghen zetten ende maken, dat willen wi dat men houde ghelijc oft wi se zelven beseghelt hadden, behouden onsen grute ende onser heerlicheit al hoers rechts.
Ende wi ende onse nacomelinghe bisscoppe t' Utrecht moeghen tot alre fijt hoere wilkoer verclaren ende doen vermeerren, vermynren of verbeteren also als ons of onsen nacomelinghen dunct dat onser heerlicheit ende onser stat voerscreven orbaer is indertijt.
Ende wes ghelt of ghoet scepene of yemant um der statweghen opboert of dat jaerlix verschijnt of afterstedich ende onbetaelt blijft, daer zullen die oude scepene voer dien scoute tot Vollenho ende voer die nuwe scepene binnen eenre maent nadien dat si gheëedt sijn, ghoede rekeninghe ende bewisinghe afdoen ende overleveren dat si onder hebben, ende en deden si des niet, so soudent hem die scout ende die nuwe scepene denghenen die dat onder hadden utepanden van horen reedsten ghoede.
Ende anders en zullen si ghene borgher, die buten hoerre vrijheit woenaftich sijn, ontfanghen, noch voer hoer borgher houden, noch verdedinghen of voerstaen.
Ende yemant, hi si man of wijf, die koer of wilkoer of assijs ghelden of betalen sal ende gheen borgher en is Opten Camp, die sal twewerf also vele ghelden alse een borgher ghelden soude in gheliken zaken; behouden onsen ende onses ghestichts dyenstluden al hoers ouden rechts.
Ende alle dieghene die op onsen huze voerseid woenaftich zullen sijn van onsen of onsen nacomelinghenweghen, die zullen borgherrecht ghenyeten ende si en zullen niet mede graven, waken, noch schattinghe, noch bede ghelden. Ende want wi willen dat alle dese voerscreven vorwarden vast ende stade bliven, so hebben wi desen brief beseghelt mit onsen groten uteghehanghenen zeghel.
Ghegheven in 't jaer ons Heren dusent driehondert vier-ende-vijftich op Sunte Margrietenavont.

(het origineel bevindt zich in het Archief van de Gemeente Steenwijkerland, Inv. n°. 10, met het zeer geschonden zegel van bisschop Jan van Arkel. Een afschrift in Inv. n°. 18, pag. 134, uitgegeven door: S.J. Fockema Andreae, De Stad Vollenhove en haar Recht. Eene bijdrage tot de Overijsselsche Rechtesgeschiedenis, II. Bronnen. (Overijsseltche Stad- Dijk- en Markerechten. Uitgeg. door de Vereeniging tot Beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis. Zwolle 1885). - G. Dumbar, Anslecta, II. 278. - Deductie van Vollenhove. - 38.).